Người Việt: Những Đức Tính Tốt và Xấu

Một dân tộc tự nhận mình có toàn những đức tính tốt, không có những đức tính xấu – là một dân tộc sống trong ảo tưởng. Mà một dân tộc sống trong ảo tưởng thì sớm muộn gì cũng suy thoái hoặc bại vong. Có thể nói không có một dân tộc nào trên trái đất này toàn gồm những đức tính tốt. Chẳng hạn người Nhật. Họ có thể có rất nhiều đức tính tốt, nhưng một đức tính xấu không thể phủ nhận đó là người Nhật khó chơi, khó có thể hòa hợp với các chủng tộc khác. Họ sống khép kín chứ không cởi mở như người Việt Nam. Người Do Thái vì quá thông minh cho nên “ăn người”, không chịu nhả ra. Chính vì thế mà bị người ta ghét. Ăn thì phải nhả ra, tức phải chia sẻ với người khác thì mới lâu bền. Người Pháp có thể cái gì cũng tốt cả nhưng quá kiểu cách, nặng tự ái cho nên tụt hậu so với Đức, Mỹ, Nhật là những nước trước đây thua kém Pháp. Người Mỹ có thể cái gì cũng tốt cả - nhưng quá phóng túng và không dạy luân lý, đạo đức trong học đường. Có thể đây là nguyên do khiến xã hội Hoa Kỳ từ từ băng hoại và suy sụp. Còn Trung Hoa? Tại sao một đất nước đã sản sinh ra những nhà tư tưởng vĩ đại như Khổng Tử, Mạnh Tử, Tuân Tử, Lão Tử, Trang Tử, Bách Gia Chư Tử… lại có quá nhiều bạo chúa, đàn bà hung ác, dâm loạn làm suy sụp đất nước và làm khổ con người? Phải chăng người Tàu có một “căn bệnh trầm kha” gì đó mà chúng ta chưa biết?

Còn Việt Nam mình thì sao? Liệu người mình cái gì cũng tốt cả? Vì tự ái dân tộc chúng ta có thể đồng ý như vậy. Nhưng người ngoài sẽ hỏi: Các ông nói cái gì cũng tốt tại sao có Thập Nhị Sứ Quân? Tại sao có Sông Gianh cắt đôi đất nước 100 năm? Đất nước nhỏ xíu – không bằng tiểu bang California hay Texas của Hoa Kỳ mà chia rẻ Trung-Nam-Bắc? Tại sao xử sở ông nghèo đói gần nhất thế giới? Người ta đã đại cơ giới, cơ khí hóa nông nghiệp tại sao các ông vẫn cái cầy và con trâu? Đàn bà của các ông vẫn gồng gánh quằn vai. Đàn ông, thanh niên các ông vẫn đem hết sức lực ra đạp xích lô, xe bò, xe cải tiến? Đàn bà con gái các ông bị bán đi khắp thế giới làm lao nô và nô lệ tình dục? Tại sao tới giờ này các ông vẫn phải ngửa tay xin viện trợ từ Pháp, Đức, Úc, Nhật, Hòa Kỳ v.v.. Những câu hỏi này sẽ làm chúng ta vô cùng khó chịu. Trong chiều hướng để dân tộc và đất nước cùng tiến lên, tôi thử phân tích xem người Việt chúng ta có những đức tính gì tốt và những đức tính gì xấu. Trong bài hát “Việt Nam! Việt Nam!” ông nhạc sỹ Phạm Duy có giấc mơ vĩ đại là một ngày nào đó dân tộc Việt Nam sẽ đem “Lửa thiêng soi toàn thế giới”.

Tôi cũng mong dân tộc mình có ngày như vậy. Nhưng ngày đó chưa đến. Muốn nó đến thì chúng ta – dân tộc Việt Nam phải nhìn lại mình xem cái tốt thì giữ gìn, phát huy. Cái gì xấu thì bỏ đi. Người có trí tuệ là người thấy mình có lỗi và sửa chữa. Một dân tộc hay một cá nhân sẽ mãi sống trong ảo tưởng và u tối khi tự ru ngủ mình bằng những giá trị mà mình hoặc dân tộc mình không có. Sau đây là 10 đứa tính xấu và tốt của người Việt Nam.

Mười Đức Tính Tốt

1.Thông Minh

2.Cần cù, nhẫn nại

3.Chịu đựng trong mọi hoàn cảnh khó khăn

4.Bắt chước giỏi, nhanh, dung hợp được cái hay của người

5.Gia đình đùm bọc, che chở, bảo vệ lẫn nhau

6.Thích làm chủ

7.Không cực đoan hoặc bảo thủ, tính tình dung dị, dễ thích nghi với xã hội mới

8.Hiếu học, biết quý trọng giáo dục, người trí thức

9.Yêu nước nồng nàn. Khi có ngoại xâm sẵn sàng hy sinh tính mạng để bảo vệ đất nước. Tôn thờ và quý trọng người hy sinh vì đất nước

10.Biết giữ gìn bản sắc dân tộc, không bao giờ bị đồng hóa

Mười Đức Tính Xấu

1.Đi trễ, không tôn trọng giờ giấc

2.Hay nói dối, hoặc nói dối quanh

3.Hay biện minh (tại,bị) thiếu tinh thần trách nhiệm, tự xử như người Nhật

4.Thích nói xấu người khác, chen vào chuyện người khác (ngồi lê đôi mách), ghen tị

5.Không tôn trọng của công

6.Thù dai

7.Thích ai thì bốc lên tận mây xanh, ghét ai thì dùng mọi lời lẽ để lăng nhục, xỉ vả, chửi bới người ta. Thiếu thận trọng về ngôn ngữ. Thiếu tinh thần vô tư

8.Khó lòng hùn hạp, khó làm ăn chung vì ai cũng muốn thủ lợi riêng

9.Vô kỷ luật

10.Vì chỉ biết có gia đình mình, dòng họ mình cho nên lơ la việc chung (cha chung không ai khóc)

Chính vì thế mà đất nước cứ chậm tiến, nghèo đói hoài.

Trên đây chỉ là những lời phân tích có tính phỏng đoán. Quý vị nào có sự phân tích đúng hơn, hay hơn xin cùng đóng góp để dân tộc, đất nước ta cùng học hỏi, sửa chữa để mỗi ngày mỗi tiến lên. Nếu vậy đất nước ta sẽ hùng cường, chúng ta, con cháu chúng ta sẽ đem “Lửa thiêng soi toàn thế giới”. Trân trọng.

Đào Văn Bình

(San Jose 2009)